კახი და ბელა საუკუნის წყვილი - (საუკუნის რომანი)

(@) რეზო შატაკიშვილი 

“ძნელია ერთგულება კუბოს კარამდის~, მაგრამ კახი კავსაძემ ეს შესძლო. შესძლო კუბოს კარამდის და მერეც.  

ბელა მირიანაშვილი და კახი კავსაძე. მათი სიყვარული ვერ გაახუნა ვერც სიცოცხლეში თავს დამტყდარმა ტრაგედიამ და ვერც ბელა მირიანაშვილის გარდაცვალებამ… მათი სიყვარული იმთავითვე იქცა ლეგენდად, შთამომავლობისთვის მოსაყოლ საარაკო ამბად.

ვიდრე ერთმანეთს შეხვდებოდნენ, განსხვავებული გზები გამოიარეს, ბელა მირიანაშვილმა მაშინვე დაიპყრო ეკრანი, ჯერ თეატრალური ინსტიტუტის სცენა, შემდეგ უკვე რუსთაველის თეატრისა, კახი კავსაძეს წლები დასჭირდა იმის დასამტკიცებლად, რომ ღირსი იყო სცენაზე დგომის… არადა, თითქოს ბედი მასაც სწყალობდა, ჯერ კიდევ მეთერთმეტეკლასელი მთავარ როლზე დაამტკიცეს ფილმში „ისინი ჩამოვიდნენ მთიდან“, ათლეტური ბიჭისთვის დიდი პატივი იყო უკვე სახელგანთქმული ლეილა აბაშიძის პარტნიორობა, მაგრამ უმტყუნა წყალმა… იღებენ სცენას – კახი-ვეფხია მდინარეში ეშვება. კახი გადაეშვა და… პირველივე დუბლზე 6 ნეკნი ჩაემტვრა, არადა თითქოს გაშინაურებული იყო წყალს, ცურვაზეც დადიოდა, წყალბურთსაც თამაშობდა. გატაცებული იყო საერთოდ სპორტით – კალათბურთით, ჩოგბურთით… თვეობით მიეჯაჭვა ლოგინს და გადაწყვიტა, მსახიობი გამხდარიყო.

თეატრალურ ინსტიტუტში სამოწყალოდ ჩარიცხეს, ყველა მას უკიჟინებდა პირის გახსნას და წესიერად მეტყველებას, ის თავდაუზოგავად შრომობდა, წვალობდა… მეოთხე კურსზე იყო, ინსტიტუტის ფოიეში თვალი რომ მოჰკრა ბელა მირიანაშვილს და თვალთ დაუბნელდა და… გაუცისკროვნდა. პირველკურსელი ბელა კი უკვე მსახიობის სისხლსავსე ცხოვრებით ცხოვრობდა.

„ეს იყო სიცოცხლის, ხალისის განსახიერება, ჯანსაღი, ნაწრთობი სხეული, თანდაყოლილი, მომხიბლავი პლასტიკურობით. შუქით და სიკეთით სავსე თვალები, მოძრაობის სიმსუბუქე და აღნაგობის პროპორციულობა მას ამსგავსებდა შექსპირის დაუდგრომელ ქალწულებს…“ – ასე გაიხსენებს ათეული წლების შემდეგ ნოდარ გურაბანიძე ბელა მირიანაშვილის პირველ გამოჩენას სცენაზე. კახი კი უიმედოდ ეტრფოდა შექსპირულ ქალწულს. ვერაფრის თქმას ვერ უბედავდა. ბელა კი ვერ ამჩნევდა მასზე უზომოდ შეყვარებულ ბიჭს… ვერც შემდეგ, როცა ჯერ კიდევ მეოთხეკურსელი მიხეილ თუმანიშვილმა რუსთაველის თეატრში მიიწვია. კახი მაშინ უკვე რუსთაველის თეატრის მსახიობი იყო, ოღონდ „მასოვკის“, მაშინაც და მომდევნო რამდენიმე წელიც. ბელა კი პირდაპირ სახელგანთქმულ სპექტაკლში „როცა ასეთი სიყვარულია“ შეიყვანეს მედეა ჩახავას დუბლად, მთავარ როლზე.

სპექტაკლი ერთი წლის წინ იყო დადგმული, 70 ანშლაგს ითვლიდა,  მედეა ჩახავას უკვე დაპყრობილი ჰქონდა ამ როლში არტისტული მწვერვალი და აი, მეოთხეკურსელ გოგონას უნდა შეეცვალა ის. ვადა სულ ორი კვირა იყო. იყო დიდი რისკი. ბელა არ დამარცხდა. იმავე წელს ის რუსთაველის თეატრის მსახიობი გახდა. იღებდა და იღებდა მთავარ როლებს. ბელა მირიანაშვილის მზია „ჭინჭრაქაში“ არათუ მაშინ, ჩანაწერის წყალობით, დღესაც აჯადოებს მნახველს. ბელაზე უგონოდ შეყვარებული კახი კავსაძე კი კვლავაც ვერ ბედავდა სიყვარულში გამოტყდომას. სიყვარული არც შემდეგ აუხსნია, სცენაზე ფეხი რომ მოიკიდა, მერეღა გაბედა დაახლოება და ერთ მშვენიერ დღეს, მეგობრებთან ვახშამზე მისულმა გამოაცხადა: გაიცანით, ეს ქალი ჩემი ცოლია. შეუღლებაც რევერანსებისა და ზედმეტი სიტყვების გარეშე იყო. უბრალოდ, ჰკითხა: „ბეჭედი გიყიდო?“. „არ არის საჭირო“, – იყო პასუხი. იცოდა ბელამ, რომ კახის ფული არ ჰქონდა… მათ სიყვარულს ვერც უფულობა აკავებდა და ვერც ის ფაქტი, რომ ბელას უკვე ნანუკა ჰყავდა… დაიწყო მათი ბედნიერი თანაცხოვრება. კახი ცდილობდა, ყოფილიყო ღირსეული ცოლის ღირსეული ქმარი. ბელა ამაყობდა თავისი ქმრით.

მაესტრო თუმანიშვილი ერთობ სკეპტიკურად უყურებდა კახის არტისტობას, თავის დროზე საჯაროდ სვამდა კიდეც კითხვას: „რა უნდა ამას თეატრში?“ და ცხადია, ვერ ეგუებოდა, როცა ეს კახი მისი ფავორიტი აქტრისას – ბელა მირიანაშვილის ქმარი გახდა… თუმანიშვილი ერთ-ერთი შეკრებისას ბელა მირიანაშვილის გაჩუმებას საჯაროდ შეეცდება: „ა ტი მალჩი დევოჩკა, ი ზნაი, ჩტო ტვაია სუდბა ზავისიტ ატ მენია“. მაესტრო მიიღებს პასუხს, ყველა ქმრისთვის საოცნებოს: „ია ნე დევოჩკა, ია აკტრისა ტეატრა რუსტაველი, ა მაია სუდბა ზავისიტ ატ ეტავა ჩელოვეკა“, და კახიზე მიუთითებს…

"მე უცხო არ ვარ, მე კახი კავსაძის ცოლი ვარ“, – ამაყად განაცხადებს ბელა მირიანაშვილი, როცა ქმარს ჩააკითხავს და „ლენფილმის“ პავილიონში შევა, სადაც იღებენ „უდაბნოს თეთრი მზის“ ეროტიკულ სცენას (ფილმში არ შევიდა) – შიშველ კახის შიშველი „ცოლი“ აწვა და პირს ყურძნის მარცვლებით „უტკბარუნებდა“. კახისთვის ისედაც წამება იყო ამ სცენის გადაღება და ბელას გამოჩენამ ხომ საერთოდ… „გააგრძელეთ, გააგრძელეთ, მე ხელს არ შეგიშლით“, – ეტყვის ბელა…

„შემდეგ, მოგვიანებით ყველა ჩემი „ცოლი“ გაიცნო და არ დამავიწყდება, როგორ შესჩივლა ერთმა მათგანმა: „აი, ახლა მესმის, რატომ არ გვაგდებს ძაღლად ჩვენი ბატონი (კახი კავსაძე)“…

კახი დიდ სიყვარულს დიდი სიყვარულით და გააფთრებით პასუხობდა – ჩუქნიდა ყვავილებს, მაგრამ, უბრალოდ, თაიგულს კი არა, მთელ ბუჩქ იასამანს… ჩუქნიდა ვერცხლის სამკაულებს, რაც ძალიან უყვარდა ბელას, მაგრამ ერთ ან ორ სამკაულს კი არა – მთელ ჩემოდან ვერცხლეულს… როცა ბელა აღტაცებით ათვალიერებდა დაღესტნიდან ჩამოსული იუველირის ნაკეთობებს, იუველირი კახიმ გვერდზე გაიყვანა, მალე უკან დაბრუნდა და ყველაფერი – ქამრები, ბეჭდები, გულსაკიდები, საყურეები – მთელი ჩემოდანი ვერცხლეული ბელას მიუძღვნა… ბელას ყველა ბედნიერ ვარსკვლავზე დაბადებულად მიიჩნევდა, ვერავინ წარმოიდგენდა, რას უმზადებდა ბედისწერა.

ხუთი თვის ფეხმძიმე იყო, ვირუსული გრიპი რომ შეეყარა, 40 გრადუსი ჰქონდა სიცხე. მაინც ითამაშა სპექტაკლი. გრიპს ფილტვების ანთება დაერთო. ანტიბიოტიკებს არ გაეკარა, ნაყოფი რომ არ დაზიანებულიყო.  მშობიარობის შემდეგ სენმა თავი იჩინა – ნერვულ დაბოლოებათა ანთება შეჰყრია. იყო იმედი, რომ გაუვლიდა, მაგრამ სენმა იმძლავრა… ბელა მირიანაშვილი ეკრანს ჩამოშორდა, ნელ-ნელა სცენასაც. დაიწყება საარაკო ცოლ-ქმრის საარაკო ჭიდილი ავადმყოფობასთან. ჯანდაცვის იმდროინდელი მინისტრი ბეწვზე გადარჩა, კახი კავსაძემ თავზე რომ არ დააფშვნა საფერფლე, ისიც მხოლოდ იმიტომ, რომ ბელა ახლდა… კახი ფორმალურ მიმართვას ითხოვდა მინისტრისგან საზღვარგარეთული კლინიკისთვის. ის მინისტრი კი ზღაპრებს უყვებოდა საბჭოთა მედიცინის ძლიერებაზე. მხოლოდ ნოდარ დუმბაძის ძალისხმევით მოხერხდა ამ მიმართვის მიღება. წავიდნენ კიდეც, მაგრამ მხოლოდ დაბლოკვაღა მოხერხდა დაავადების.

ბელა სარეცელს ეჯაჭვებოდა…

მანამ კი, როცა ირაკლი პატარა იყო, იღვიძებდა და საწოლში წამომჯდარი დედას ხელში აყვანას სთხოვდა, სთხოვდა იმას, რაც დედას არ შეეძლო, თავგანწირული დედა იწყებდა ზღაპრების მოყოლას. ირაკლი უსმენდა და უსმენდა, ავიწყდებოდა, რომ ადგომა სურდა…

„არ მყავს დედა, რომელმაც ჩემთვის უზარმაზარი მსხვერპლი გაიღო, ის არავის ჰგავდა! როდესაც თეატრში მივდიოდი, მაცილებდა, სიარული უჭირდა, მაგრამ მაინც ცდილობდა, თვალებში შემომხედავდა და მე ვგრძნობდი ძალას, რომელიც მეხმარებოდა“, – იტყვის დედის სიკვდილის შემდეგ ირაკლი კავსაძე…

„მე ვიცოდი, რომ სცენაზე ვეღარ დავბრუნდებოდი და ამიტომ უფრო დიდი ზეამოცანა დავისახე მიზნად: რაც შეიძლება მაგრად დავხვედროდი ავადმყოფობას, რაც შეიძლება შორს გადამეწია მოსალოდნელი დასასრული, რომ ჩემი ოჯახისთვის დიდი ტრავმა არ მიმეყენებინა. და ვგონებ, ეს შევძელი კიდეც. ალბათ, სიყვარულმა შემაძლებინა. თუმცა თავს არაფრით ვიიმედებ. ვიცი, რომ წინ კიდევ უფრო რთული პერიოდი მომელის“. – წერდა ბელა მირიანაშვილი….

23 წელიწადი ებრძოდა სენს… კახი მუდამ წამლების ძებნაში იყო, თავგადაკლული უვლიდა შვილებს, ავადმყოფ მეუღლეს. ბელას ხელით დაატარებდა, ისწავლა და თავად უკეთებდა ყოველდღიურად 10-15 ნემსს… ჭურჭელს ხშირად კახი რეცხავდა და ბელა საშინლად ნერვიულობდა ამ ფაქტის გამო, კახი ამშვიდებდა და თავად კი იმას განიცდიდა, რომ ბელა, არაჩვეულებრივი დიასახლისი, წინანდელზე ბევრად მეტ დროს ანდომებდა, წვალობდა სადილების მზადებისას… კახი თავგადაკლული მამა იყო, ზრდიდა შვილებს, ნანუკასა და ირაკლის ერთმანეთისგან არასოდეს არჩევდა. მეტიც, მთელი ბავშვობა ირაკლის აწვალებდა კითხვა, რატომ დაათრევდა მისი და, ნანუკა, ვიღაც ხუსკივაძის რვეულებს ყოველდღე. პატარას ვერანაირად აუხსნეს, რომ ნანუკა ხუსკივაძე იყო, რომ მას სხვა მამა ჰყავდა. გამოსავალი ისევ ნანუკამ იპოვა: „ჩემი კლასელისაა, მთხოვა, წამომიღეო“… ირაკლის მთელი ბავშვობა ნერვები ეშლებოდა იმ „ვიღაც კლასელ ხუსკივაძეზე“. მერეც, ნანუკა რომ უკვე თეატრალურ ინსტიტუტში ჩაირიცხა, სიაში „ნანა კავსაძეს“ ეძებდა. რომ ვერ იპოვა, ისევ ნანუკამ დაამშვიდა: „დამატებით სიაში ვარო“… მხოლოდ მერეღა დაისვა და აუხსნა ბელამ საბოლოოდ…

კახი კავსაძე: - „მე ჩემს გრძნობებს ბელასამდი იმით ვწონიდი, რომ მისთვის ყველაფრის გაღება შემეძლო. მიფიქრია: 2 თირკმელი მაქვს, 2 ფეხი, 2 ხელი, ორი თვალი, ოღონდ მორჩეს და ყველაფერს მივცემ-მეთქი. გული ხომ ერთი აქვს ადამიანს – იმასაც მივცემდი, მაგრამ ის ისეთი იყო, დამერწმუნეთ, არ მიიღებდა. ბელა თავად იყო ღირსეული. რომ ამბობენ, კახი კარგი ქმარი იყოო, სინამდვილეში ის იყო კარგი, არაჩვეულებრივი… 26 წელიწადი ვიყავით ერთად… ავად იყო, ვეღარ დადიოდა და… მაინც ვეჭვიანობდი. მე ვინც მომწონს, სხვასაც თუ მოსწონს, ეს მანერვიულებს სწორედ…

საოცრად ტაქტიანი იყო, უღირს საქციელს რომ ჩავიდენდი, არავითარ შემთხვევაში არ მეტყოდა ცხელ გულზე, როცა საბოლოოდ დავმშვიდდებოდი, მაშინ იცოდა თქმა. მახსოვს, ერთხელ სტუმრად ვიყავი, ბევრი დავლიე და ვიღაცას დიდი აყალმაყალი ავუტეხე. შინ რომ დავბრუნდი, ბელას ერთი სიტყვაც არ უთქვამს, დუმდა, მე კი მინდოდა, ეთქვა: „როგორ არ გრცხვენია?“, რომ ვუპასუხო: „რისა უნდა მრცხვენოდეს!!!“ მაგრამ დუმს… დუმს მეორე დღესაც, მხოლოდ მესამე დღეს, როცა ყველაფერი დამავიწყდა, მაშინ მითხრა: „როგორ არ გრცხვენია, ასეთი დიდი, ყველასგან პატივცემული კაცი ხარ და ვიღაც კაცუნას ეციო“. ძალიან შემრცხვა. ბელამ იცოდა, როდის და რა ეთქვა… აბსოლუტური ჰარმონია გვქონდა, სულ ერთმანეთის პატივისცემაში ვიყავით. მე მიყვარს ხმამაღალი ლაპარაკი, ზოგჯერ ვილანძღები კიდეც, შეიძლება წყობიდან გამოვიდე და ვიღაცას დავუღრიალო, მაგრამ ბელასთან ხმისთვის არასოდეს ამიწევია… არც კონფლიქტები არ გვქონია, ყოველ შემთხვევაში, აწყვეტილი ღილისა და გაურეცხავი „კასტრულის“ გამო არა!..“

ტანჯვით სავსე 23 წელიწადს კახი მაინც ბედნიერ ხანად თვლის. არც თავად ბელა მიიჩნევდა თავს „საწყლად“, ეამაყებოდა ქმარი, შვილები…

მაგრამ აღსასრული ახლოვდებოდა. გარდაცვალებამდე რამდენიმე თვით ადრე, ბელა კახის ეტყვის, რომ ასე დიდხანს არ გაგრძელდება, რომ კახიმ თავის გზა უნდა ნახოს, რომ მარტო არ დარჩეს… კახი იუმორით აისხლეტს გულისმომკვლელ სიტყვებს: „მე დაკავებული კაცი ვარ, შენ გამომიძებნე ვინმე“.

მოგვიანებით ბელა კვლავ შეახსენებს, რომ კახიმ ვინმე უნდა იპოვოს, რომ ის მხოლოდ დალოცავს იმ ქალს ზემოდან. კახი კატეგორიულად მოსთხოვს, აღარ გაიმეოროს მსგავსი რამ… ბელა მირიანაშვილი გრძნობს, რომ აღსასრული ახლოა. არც ცდება…

1992 წელი. აგვისტოს მიწურული. კახი მოსკოვშია გადაღებებზე. 29 აგვისტოს უნდა დაბრუნდეს. 25 აგვისტოს ბელა პირველად ცხოვრებაში კახის დამარცვლით ეტყვის: „ჩა-მო-დი“. კახი დაუყოვნებლივ ჩამოფრინდება. 27 აგვისტოს ერთად იქნებიან მთელ დღეს. 28 აგვისტო გათენდება. ბელა კახის სთხოვს, წამოაჯინოს. მისი ბოლო სიტყვები იქნება: მე ახლა ვგრძნობ სუბსტანციას, დამანებე თავი, ნუ მაწუხებ, ხელს ნუ მიშლი ნეტარებაში“…

და მიიცვლება მშვიდად…

კახი იტყვის, რომ ის დონ კიხოტზე ბედნიერი იყო, დონ კიხოტმა დულსინეა შეთხზა, გამოიგონა, მას კი რეალურად 26 წელიწადი გვერდით ჰყავდა თავისი ოცნება – ბელა მირიანაშვილი. და იტყვის იმასაც, რომ ვერ გაძღა ამ ქალით, არ ეყო ის 26 წელიწადი…

დაიბეჭდა “პრაიმტაიმში”  -16 ოქტომბერი 2011წელი

P.S. - უნდა დაელოდო შენს დროს და ის დრო აუცილებლად მოვა... (კახი კავსაძე)

Nu damzraxavt  magram yvela dafiqrdit amaze devs amashi cota odeni simartlis marcvali!!!

ise nu moiqcevit rom siberisas an sasikvdilo sarecelze ... xmis gamce agar gyavdet... (nu izamt ise rom gardacvalebis shemdeg ucremlod caxvidet da ar dacydet guli) ifiqret imaze rom tu tqven fiqrobt rom gtkenen guls tqvenc aranakleb tkent mat riyavt da shordebit... nu moiklebt aset siamovnebas da aset momentebs tqvenive saqcielis gamo rogori kadric am fotoeze agbechdili... giyvardet da miecit ufleba rom matac uyvardet... miiget isetebi rogorebic arian ert dros xom tqvenc asetebi iyavit... (tqvenshic iyo meamboxe suli da tqvenc tandatan iscavlet yovelive es yvelaferi ki dros da asaks moaqvs... tavidan idealurebi arc tqven yofilxart...) mere ki gcyint ratom agar gamoxataven sitbos tqveni shtamomavlebi shvilebi shvilishvili da shviltashvilebi tqvens mimart... tqvenve icilebt tqvenve qmnit am barierebs... ityvit arao... magram dafiqrdit iqneb ar vtyuit... ise cadit rom clebis shmdegac gixsenednen sitboti siyvarulit sinanulit da monatrebit... (ise amas yvelas gasagonad vcer imitom rom es chvenc unda gvaxsovdes chvenc davberdebit) :((

 (cota vifilosofose)

მიტროპოლიტი დიმიტრი-(პატრიარქის ძმიშვილი)(დავით, ნოდარ შიოლაშვილი)

დაბ. - 16.02.1961, მცხეთა;
1979-1982 - მცხეთის სასულიერო სემინარია;
1982-1986 - მოსკოვის სასულიერო აკადემია;
თეოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატი;
28.07.1985 - დიაკონი;
12.01.1986 - მღვდლად კურთხევა;
1987-1988 - ალავერდის მონასტერში;
1988-1989 - ანჩისხატის ეკლესიაში;
13.05.1989 - დეკანოზი, ბათუმის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ტაძარი;
14.10.1991 - ბათუმის ანდრია პირველწოდებულის სახელობის გიმნაზიის რექტორი;
14.09.1993 - წმ. იოანე ღვთისმეტყველის სახელობის სემინარიის რექტორი. ბათუმი;
25.10.1996 - ბერად აღკვეცა;
26.10.1996 - არქიმანდრიტი;
08.11.1996 - ეპისკოპოსი;
2003 - მთავარეპისკოპოსი ბათუმისა და სხალთისა.

ბათუმისა და სხალთის ეპარქია საქართველოს უკიდურეს სამხრეთ-დასავლეთით, შავი ზღვის სანაპიროზე, აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში, ისტორიული აჭარისა და სხალთის ტერიტორიაზე მდებარეობს. ეპარქიის შემადგენლობაში შედის ქალაქები: ბათუმი, ქობულეთი, ხელვაჩაური, ქედა, შუახევი და ხულო. ეპარქიის საზღვარი სამხრეთის მხრიდან ემთხვევა საქართველო-თურქეთის სახელმწიფო საზღვარს, რომელიც გასდევს ჭანეთისა და შავშეთის ქედებს, აღმოსავლეთიდან ესაზღვრება ახალციხის, ტაო-კლარჯეთისა და ლაზეთის, ჩრდილოეთიდან კი - შემოქმედის ეპარქიები, ისტორიული არსიანისა და მესხეთის ქედები, მდინარეების - ნატანებისა და კინტიშის წყალგამყოფები, დასავლეთიდან სამღვდელმთავრო ტერიტორიას აკრავს შავი ზღვის სანაპირო.

აჭარა ისტორიულად საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი პროვინციაა, რომელიც გეოგრაფიულად ზემო ქართლის, კერძოდ, მესხეთის ნაწილს შეადგენდა.

საეკლესიო ისტორია საქართველოში ქრისტიანობის შემოსვლასა და გარვრცელებას აჭარის მხრიდან, დიდ აჭარიდან მიიჩნევს. სხალთაში პირველი ქრისტიანული თემისთვის ეკლესიის დაფუძნებისა და საეკლესიო წესწყობილების ჩამოყალიბების შემდეგ, წმიდა მოციქული ანდრია სოსანგეთსა (აწყური) და საქართველოს შავიზღვისპირა ტერიტორიებზე აარსებს ეკლესიებს. საქართველოში ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადების შემდეგ, სხალთის მიდამოები და მთლიანად აჭარა IV საუკუნეში მეფე მირდატ III-ის მიერ შექმნილ თუხრელის სამწყსოში ერთიანდებოდა. ეპარქია V ს. 60-იან წლებამდე არსებობდა, შემდეგ კი ვახტანგ გორგასლის მიერ კლარჯეთის ქვეყანაში დაარსებული და მომძლავრებული ახიზის ეპარქიის გავლენის ქვეშ მოექცა. ქართლის სამეფოს უძველესი პროვინცია, სხვადასხცა ეპოქაში მომხდურთა მძლავრობისაგან ხშირად დამპყრობთა გავლენის ქვეშ ექცეოდა.

საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ, 1917 წლის სექტემბერში მოწვეული საქართველოს საეკლესიო კრების გადაწყვეტილებით აღდგა ბათუმის ეპარქიას, რომელსაც ბათუმ-შემოქმედის საეპისკოპოსო ეწოდა. მისი მწყემსმთავარი საქართველოს საკათოლიკოსო საბჭოს წევრი იყო. აღნიშნული ეპარქია შექმნისთანავე სამხრეთ საქართველოს ვრცელ ტერიტორიას აერთიანებდა, რომლის ფარგლებშიც წინათ ათამდე საეპისკოპოსო კათედრა შედიოდა. ბათუმ-შემოქმედის ეპარქია 1995 წლის აპრილამდე არსებობდა.

საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წმიდა სინოდის გადაწყვეტილებით, 1995 წ. 5 აპრილს ბათუმ-შემოქმედის ერთი ეპარქიიდან ჩამოყალიბდა ორი - შემოქმედისა და ბათუმ-სხალთის ეპარქიები.

სრულიად საქრთველოს კათალიკოს პატრიარქი უწმინდესი და უნეტარესი ილია II

 ნუ დაეცემი სულს ნუ იტანჯავ ,ტანჯვა ყოველთვის ფიქრით იწყება
იფიქრე კარგი და დაინახავ რომ ყველაფერი კარგად იქნება.
როგორც ისწავლი სამყაროს ხედვას, შენი ცხოვრებაც ისე იქნება
გულს ნუ გაიტეხ გწამდეს უფლის და ყველაფერი კარგად იქნება!

ტყუილ-უბრალოდ ღელვა და შიში, განა ვერ ატყობ რომ არ გიხდება?
ნუ შიშობ.უფლის იწამე მარად და ყველაფერი კარგად იქნება!
როცა ვარდები დეპრესიაში და შენი ტანჯვა ატყობ იწყება
მაშინ მოუხმე თვით შთაგონებას, თქვი: ყველაფერი კარგად იქნება!

რომც დაგარწმუნონ შენ იღუპები,შენი სიცოცხლის წუთი ითვლება
რწმენას მოუხმე და შენ იხილავ, რომ ყველაფერი კარგად იქნება!
თუ ცოდვები გაქვს. სულით დაეცი. ღმერთი არ გტოვებს, შენსკენ იხრება
ის მოწყალეა ყველა ცოდვილის და ყველაფერი კარგად იქნება!

როდესაც იმედს აზრი აღარ აქვს და შენი გული ბოღმით ივსება
ერთადერთია რაც გადაგარჩენს, თქვი: ყველაფერი კარგად იქნება!
დიდი ნიჭია თავშეკავება, ნიჭით სიბნელე ნათლით იცვლება
როცა ამ ნიჭს ფლობ, შენ უკვე იცი,რომ ყველაფერი კარგად იქნება!

როცა ირწმუნებ სიტყვების ძალას და ეს სიტყვები შენთვის იფრქვევა
სხვებს აუხსენი და შთააგონე,რომ ყველაფერი კარგად იქნება!
როდის იქნება? როგორ იქნება? როცა კითხვები გულში ისმება
ნუ უფიქრდები უაზრო კითხვებს ღმერთის წყალობით სულ ყველაფერი კარგად იქნება!

სრულიად საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქის, მცხეთა–თბილისის მთავარეპისკოპოსის,ბიჭვინთისა და ცხუმ–აფხაზეთის მიტროპოლიტის, უწმინდესისა და უნეტარესის ილია II  

ბიოგრაფია

1933 წლის 4 იანვარს ვლადიკავკაზში, გიორგი სიმონის ძე ღუდუშაური-შიოლაშვილისა და ნატალია იოსების ასულ კობაიძის კეთილმორწმუნე ოჯახში დაიბადა ილია (ერისკაცობაში ირაკლი) ღუდუშაურ-შიოლაშვილი. ღუდუშაურთა გვარი ძველი დროიდან მოდის. ვახტანგ გორგასლის დროს ბრძოლაში თავი გამოუჩენია ვინმე სნოს. მეფეს მისი ვაჟი მოუნათლავს და ღუდუშაური დაურქმევია, ბავშვის სახელზე კი ციხე აუშენებია.


მშობლები - გიორგი შიოლაშვილი
და ნატალია კობაიძე
ღუდუშაურები ხევში ცხოვრობდნენ და სახელოვანი ვაჟკაცნი იყვნენ. სიმამაცით გამორჩეული ყოფილა შიოლა ღუდუშაური. სწორედ მისი შთამომავალია სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი, უწმიდესი და უნეტარესი ილია II.

შიოლა ღუდუშაური VII საუკუნის დასაწყისში ცხოვრობდა. იგი ყოფილა მფლობელი ღუდუშაურთა ხეობისა, რომელშიც შედიოდა აჩხოტი და რამდენიმე სოფელი: სნო, ახალციხე, კარკუჩა და მთელი ხეობა.

შიოლა ღუდუშაურის სახელი რომ დარჩენილიყო, მისი პირდაპირი შთამომავლობიდან ზოგიერთმა შიოლაშვილების გვარი მიიღო.

არსებობს გადმოცემა, რომ შიოლა ღუდუშაურის დედა ბაგრატიონი იყო - სამეფო სახლიდან და მას „მეფიანთ ქალს“ ეძახდნენ.

არსებობს აგრეთვე ცნობები ღუდუშაურებისა და ვაჟა-ფშაველას ნათესაობის შესახებ.

უწმინდესისა და უნეტარესის, ილია მეორის მამა, გიორგი ღუდუშაური, დაიბადა და ცხოვრობდა სნოში. დედა - ნატალია კობაიძე კი სოფელ სიონიდან იყო. მათ 1927 წელს ქალაქ ვლადიკავკაზში შეიძინეს სახლი დროებით საცხოვრებლად იქ გადავიდნენ. გიორგი ღუდუშაურის ოჯახთან ბევრ სასულიერო პირს ჰქონდა ურთიერთობა, მათ შორის სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქ კალისტრატე ცინცაძეს. პატრიარქი სწორედ მათი ოჯახის საშუალებით ამყარებდა ურთიერთობას ვლადიკავკაზში მცხოვრებ ქართველებთან.


არქიმანდრიტი ტარასი კანდელაკი
(შემდგომში წილკნელი ეპისკოპოსი)
მან მონათლა პატარა
ირაკლი შიოლაშვილი
ძაუგის (ვლადიკავკაზის) ქართული ეკლესია მაშინ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის იურისდიქციაში შედიოდა. ქრისტეშობის დღეს სწორედ ამ ქართულ ეკლესიაში მონათლეს სამი დღის ახალშობილი და ყრმას, მეფე ერეკლეს პატივსაცემად, ირაკლი დაარქვეს. საქართველოს მომავალი პატრიარქი კათოლიკოს-პატრიარქ კირიონის ყოფილმა მდივანმა, არქიმანდრიტმა ტარასიმ (კანდელაკი) მონათლა. ბავშვის ნათლია იყო მონაზონი ზოილე (დვალიშვილი).

არქიმანდრიტი ტარასი შემდეგში ხელდასხმულ იქნა წილკნის ეპისკოპოსად; იგი დაკრძალულია სვეტიცხოვლის ეზოში. მონაზონი ზოილე კი ჯერ ბედიის, ხოლო შემდეგ მცხეთის სამთავროს დედათა მონასტრის წინამძღვარი გახლდათ, შესანიშნავი საეკლესიო მოღვაწე, დიდად მორწმუნე და საღვთო მსახურების საუკეთესო მცოდნე. ნათლიას ხშირად დაჰყავდა თავისი ნათლული სამთავროს მონასტერში.

სწორედ აქ, სამთავროს მონასტერში, შეხვდა ღვთის განგებით ერთმანეთს საქართველოს ორი პატრიარქი - ქართველი ერის სათაყვანებელი კათოლიკოს-პატრიარქი კალისტრატე ცინცაძე და ჯერ კიდევ სამი წლის ირაკლი შიოლაშვილი-ღუდუშაური. პატრიარქისგან პატარას ლოცვა-კურთხევა მიუღია.

გიორგი შიოლაშვილის შვილები თავიდანვე ეკლესიურ გარემოში იზრდებოდნენ. ოჯახი წმიდა ილია წინასწარმეტყველის სახელობის ეკლესიაში დადიოდა. გიორგის შინ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სახელზე მეორე ეკლესია მოუწყვია. ერთ ქადაგებაში კათოლიკოს-პატრიარქი ასე იხსენებს ამ დროს:

„მინდა ჩემი ბავშვობა გავიხსენო. ყოველ საღამოს, ძილის წინ, მამაჩემი და-ძმებს ხატების წინ დაგვაყენებდა და ლოცვებს წაგვიკითხავდა, ზოგ ლოცვას ჩვენც გვაკითხებდა, მაგალითად, 90-ე ფსალმუნს აუცილებლად რომელიმე ჩვენგანს გვათქმევინებდა, შემდეგ ნაკურთხ წყალს გვასხურებდა და დასაძინებლად გაგვიშვებდა, თვითონ კი ლოცვას აგრძელებდა და იმით ამთავრებდა, რომ ყოველთა წმიდათა ქართველთა ხატის წინ მუხლს იმდენჯერ მოიყრიდა, რამდენი წმინდანიცაა გამოხატული ამ ხატზე და ყოველი მათგანისგან ლოცვა-კურთხევას ითხოვდა“.


ირაკლი შიოლაშვილი
სტუდენტობის დროს
1952 წელს ირაკლი შიოლაშვილი-ღუდუშაურმა დაამთავრა ვლადიკავკაზის 22-ე საშუალო სკოლა და სწავლა განაგრძო მოსკოვის სასულიერო სემინარიაში, რომელიც სერგიევ პოსადში (მაშინდელ ზაგორსკში) მდებარეობს. სასულიერო სემინარია პირველი ხარისხის დიპლომით დაამთავრა და, როგორც საუკეთესო სტუდენტი, სასულიერო აკადემიის პირველ კურსზე ჩაირიცხა.

იმ დროს წმიდა სამების მონასტრის წინამძღვარი იყო მომავალში მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის პატრიარქი პიმენი. „მე სიყვარულით ვიხსენებ მოსკოვის სასულიერო სემინარიაში სწავლის წლებს, როცა სტუდენტებიცა და მასწავლებლებიც სიხარულით დავდიოდით მაშინ ჯერ კიდევ ახალგაზრდა, ძალღონით აღსავსე წინამძღვრის მჭევრმეტყველური და ღრმა შინაარსის მქონე ქადაგებების მოსასმენად...

... განსაკუთრებით ჩვენ ბერად აღკვეცის წესზე დასწრება გვიყვარდა“, - იხსენებს საქართველოს კათოლოკოს-პატრიარქი.

ყოველივე ამან გადააწყვეტინა აკადემიის ახალგაზრდა, წარჩინებულ სტუდენტს „ძნელად გადასაწყვეტი საქმე“ - ბერად შედგომა.

24 წლის ასაკში 1957 წლის 16 აპრილს, კათოლიკოს-პატრიარქ მელქისედეკ III ლოცვა-კურთხევით, თბილისის ალექსანდრე ნეველის ტაძარში სასულიერო აკადემიიის II კურსის სტუდენტი ბერად აღკვეცეს. ბერად აღკვეცის საიდუმლო შეასრულა ეპისკოპოსმა ზინობიმ (მაჟუგა) და ბერს სახელად ილია უწოდა.

თავად პატრიარქი ასე იხსენებს ალექსანდრე ნეველის ეკლესიას: „ეს ტაძარი განსაკუთრებულია პირადად ჩემთვის იმიტომ, რომ აქ, 1957 წელს, ღვთის განგებითა და უწმიდესის და უნეტარესის, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის მელქისედეკ მესამის ლოცვა-კურთხევით, მეუფე ზინობიმ ბერად აღმკვეცა. ამ პერიოდის ახალგაზრდებს შორის მე ვიყავი პირველი ბერი. ასე რომ, ამ ტაძრისა და წმიდა ალექსანდრე ნეველის, მღვდელმოწამე გრიგოლის ლოცვა-კურთხევა მუდამ მიფარავს“.


არქიმანდრიტი ილია 1962 წელი
იმავე 1957 წლის 18 აპრილს სიონის საპატრიარქო ტაძარში ბერი ილია ხელდასხმულ იქნა იეროდიაკვნად, ხოლო 1959 წლის 10 მაისს წმიდა სერგის მონასტრის ლავრაში იეროდიაკონი ილია მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის პატრიარქის, უწმიდეს ალექსი I მიერ ხელდასხმულ იქნა მღვდელმონაზვნად.

უწმიდესი და უნეტარესი ილია II ყოველთვის დიდი სიყვარულით იხსენებს სემინარიისა და აკადემიის პედაგოგებს.

ჯერ კიდევ აკადემიაში სწავლის დროს, მეოთხე კურსზე, მღვდელმონაზონმა ილიამ დაწერა საკანდიდატო შრომა: „ათონის ივერიის მონასტრის ისტორია“, - რისთვისაც მიენიჭა ღვთისმეტყველების კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხი. იმავე 1960 წელს დაამთავრა მოსკოვის სასულიერო აკადემია პირველი ხარისხის დიპლომით, რის შემდეგაც აკადემიის საბჭომ, როგორც საუკეთესოთა შორის საუკეთესოს, საპროფესორო სტიპენდიანტად დარჩენა შესთავაზა. მას საშუალება ეძელოდა, ლექციები წაეკითხა სასულიერო სემინარიასა და აკადემიაში, მაგრამ უწმინდესისა და უნეტარესის ეფრემ II კურთხევა სხვაგვარი იყო: მღვდელმონაზონ ილიას სამშობლოში უნდა დაეწყო მოღვაწეობა. მან უარი თქვა საპატიო კარიერაზე, სამშობლოში დაბრუნდა და ბათუმის საკათედრო ტაძარში მღვდელმსახურად გამწესდა.

ამავე 1960 წლის 19 დეკემბერს აღყვანილ იქნა იღუმენის, ხოლო 1961 წლის 16 სექტემბერს - არქიმანდრიტის ხარისხში.

1963 წელს, ხრუშჩოვის მმართველობის პერიოდში, როცა რუსეთში ხუთი სემინარია, მრავალი ტაძარი და მონასტერი დაიხურა, უწმიდესმა და უნეტარესმა ეფრემ II საქართველოში სასულიერო სასწავლებლის გახსნა მოახერხა, რომელსაც, მეტი სიფრთხილისათვის, „საღვთისმეტყველო კურსები“ დაარქვეს. სწორედ ამ „საღვთისმეტყველო კურსების“ პირველ დირექტორად დაინიშნა არქმიანდრიტი ილია.


ბათუმ-შემოქმედელი
ეპისკოპოსი ილია 1965 წელი
1963 წლის 26 აგვისტოს, კათოლიკოს-პატრიარქ ეფრემ II მიერ საქართველოს ეკლესიის მღვდელმთავართა თანამწირველობით, არქიმანდრიტი ილია ხელდასხმულ იქნა ბათუმ-შემოქმედელ ეპისკოპოსად და დაინიშნა პატრიარქის ქორეპისკოპოსად.

აჭარაში შვიდი წლის მოღვაწეობის შემდეგ, პარტიარქის ლოცვა-კურთხევით, 1967 წელს იგი ცხუმ-აფხაზეთის ეპისკოპოსად გადაიყვანეს. 1969 წელს აღყვანილ იქნა მიტროპოლიტის ხარისხში. მიტროპოლიტმა ილიამ სოხუმში 11 წელი დაჰყო.

ამავდროულად იგი მოღვაწეობდა ქართული ეკლესიის მღვდელმსახურთა ახალი კადრების მომზადების სფეროში, იყო მცხეთის სასულიერო სემინარიის პირველი რექტორი - 1963 წლიდან 1972 წლამდე.

1972 წელს ჯილდოდ მიიღო მეორე პანაღიის ტარების უფლება, ხოლო 1975 წელს - უფლება სკუფიაზე ჯვრის ტარებისა.

1977 წელს გარდაიცვალა სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი დავით V (დევდარიანი). 1977 წლის 9 ნოემბერს, წმიდა სინოდის განჩინებით, პატრიარქის მოსაყდრე გახდა ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტი ილია.

1977 წლის 23 დეკემბერს თბილისის სიონის საპატრიარქო ტაძარში გამართულმა საქართველოს სამოციქულო ეკლესიის XII ადგილობრივმა კრებამ განიხილა საქართველოს ეკლესიის ახალი კათოლიკოს-პატრიარქის არჩევის საკითხი და მიტროპოლიტი ილია ერთხმად იქნა არჩეული სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად და ეწოდა ილია II. ილია I საქართველოს ეკლესიას მართავდა 390-400 წლებში.

1977 წლის 25 დეკემბერს საქართველოს სამოციქულო ეკლესიის საპატრიარქო ტახტზე, რომელიც ანდრია პირველწოდებულისა და სვიმონ კანანელისაგან იღებს დასაბამს, ახალი პატრიარქი იქნა აღყვანილი: ღვთის განგებით, მცხეთის საპატრიარქო ტაძარში შესრულდა ახალი კათოლიკოს-პატრიარქის, უწმინდესისა და უნეტარესის ილია მეორის აღსაყდრება.


ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტი ილია
1976 წელი
ეკლესიას იმ დროს, შეიძლება ითქვას, მრევლი არც ჰყავდა. თვით პატრიარქის წირვა-ლოცვას ათიოდე კაცი ესწრებოდა. და, აი, მოხდა საოცრება: სვეტიცხოვლის დიდებული ტაძარიც და მისი ეზოც ინტელიგენციის საუკეთესო წარმომადგენლებითა და ახალგაზრდებით გაივსო. ეკლესიისადმი ასეთი თანაგრძნობა კომუნისტური რეჟიმის დროს პირველი იყო. როგორც ჩანს, ხალხმა იგრძნო, რომ საქართველოს ცხოვრებაში რაღაც ახალი, ძალზე მნიშვნელოვანი იწყებოდა.

„ვიდრე ვცოცხლობ, მუდამ ჩემს თვალწინ იქნება ის უხილავი და მაინც ხილული ტახტი, რომელზეც მეუფის ძლიერმა მარჯვენამ ამიყვანა. ჩემს გულზე წარუშლელად წერია ის მოვალეობანი, რომელნიც მისმა უსაზღვრო მოწყალებამ დამაკისრა“, - ბრძანა საქართველო კათოლიკოს-პატრიარქმა.

გავიდა 25 წელი და აი, ის არასრული ჩამონათვალი, რაც ჩვენი პატრიარქის მწყემსმთვრულ მოღვაწეობას უკავშირდება:

1990 წელს უწმიდესისა და უნეტარესის ილია II ხანგრძლივი და დაუღალავი შრომით მსოფლიო საპატრიარქომ მიანიჭა მტკიცების სიგელი, რითაც აღდგა ისტორიული სამართლიანობა და მთელმა მართლმადიდებელმა სამყარომ სცნო საქართველოს უწმიდესი ეკლესიის ავტოკეფალია.

კათოლიკოს-პატრიარქის მოღვაწეობის პერიოდში საქართველოს ეკლესიის წმიდათა დასს მრავალი წმიდანი შეემატა - წმიდა ილია მართალი (XIX-XX ს.), წმიდა მღვდელმოწამე გრიგოლ ფერაძე (XX ს.), ღირსი მამა ამბროსი (აღმსარებელი) ხელაია (XX ს.), ალექსი ბერი (შუშანია) (XX ს.), წმიდა მიტროპოლიტი ნაზარი სამღვდელო დასთან ერთად (XX ს.), წმიდა ნინოს მშობლები - ზაბულონი და სოსანა (IV ს.), წმიდა თეოდორე კველთელი (XVII ს.), წმიდა მღვდელმთავარი ალექსანდრე ოქროპირიძე (XIX ს.), წმიდა მღვდელმთავარი გაბრიელი (ქიქოძე) (XIX ს.), წმიდა ცოტნე აღმსარებელი (XIII ს.), აჭარაში თურქთაგან წამებულნი მამანი და დედანი (XVIII ს.), პეტრე I (V ს.) - წმიდა მეფის, ვახტანგ გორგასლის თანამოღვაწე კათოლიკოსი, სამუელ I (V-VI ს.) - პეტრე I შემდგომი კათოლიკოსი, მელქისედეკ I (XI ს.) - სვეტიცხოვლის განმაახლებელი, საქართველოს პირველი კათოლიკოს-პატრიარქი, ზოსიმე II - ეპისკოპოსი კუმურდოელი (XV ს.) დიდი მოღვაწე, ჰიმნოგრაფი და მქადაგებელი, კლარჯეთის უდაბნოს ღირსნი მამანი და დედანი (IX ს.), მღვდელმონაზონი თევდორე აჭარელი (XVIII-XIX ს.) - ათონის მთაზე ოსმალთაგან ქრისტეს სარწმუნოებისათვის წამებული. მღვდელმონაზონი ილარიონ ქართველი (ყანჩაველი) (XVIII-XIX ს.) - იმერეთის მეფის, სოლომონ II მოძღვარი, აბუსერიძე ტბელი (XIII ს.), ცნობილი საეკლესიო მოღვაწე, ჰიმნოგრაფი და ჰაგიოგრაფი, საქართველოს მთლიანობისთვის თავდადებული, ექვთიმე თაყაიშვილი (XIX-XX ს.) დიდი მეცნიერი და მოღვაწე, საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიისთვის მებრძოლი, ეროვნული საგანძურისა და სიწმიდეების გადამრჩენელი, უღმრთოთაგან დევნილი. კირიონ II (საძაგლიშვილი), სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი (XIX-XX ს) - გამოჩენილი საეკლესიო და ეროვნული მოღვაწე, მკვლევარი, საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენისთვის დევნილი, მოწამეობრივად აღსრულებული.


სრულიად საქართველოს
კათოლიკოს-პატრიარქი ილია 1981 წ.
1988 წელს მისი უწმიდესობის თაოსნობით მცხეთის სასულიერო სემინარია გადმოტანილ იქნა თბილისში და დაარსდა თბილისის სასულიერო აკადემია და სემინარია. საუკუნეთა შემდეგ კვლავ აღდგა გელათის სასულიერო და მეცნიერებათა აკადემიები. საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში გაიხსნა მრავალი სასულიერო სასწავლებელი, გიმნაზიები, სხვადასხვა საერო უნივერსიტეტებში დაარსდა საღვთისმეტყველო კათედრები, სადაც ლექციებს კითხულობენ თბილისის სასულიერო აკადემიის კურსდამთავრებულნი.

უწმიდესისა და უნეტარესის ლოცვა-კურთხევით თანამედროვე ქართულ ენაზე გამოიცა ბიბლია, საღვთისმეტყველო კრებული, გამოდის საეკლესიო ჟურნალ-გაზეთები, საეკლესიო კალენდრები, საღვთისმეტყველო წიგნები. საპატრიარქოსთან შეიქმნა მისიისა და ევანგელიზაციის, ხალხური რეწვის, საგარეო-ეკონომიკური, საფინანსო-სამეურნეო, სიმწმიდეთა მოძიების, სოფლის მეურნეობის, ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალური უზრუნველყოფის განყოფილებები, პრესცენტრი, ხუროთმოძღვრების, საეკლესიო გალობის აღდგენისა და შემსწავლელი ცენტრი, სასწავლო კომიტეტი. 2001 წლიდან ეთერშია საპატრიარქოს რადიო „ივერია“, რომლის მაუწყებლობა ვრცელდება საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე, მათ შორის, აფხაზეთში. საპატრიარქო რეზიდენციაში პერიოდულად იმართება სამეცნიერო კონფერენციები აქტუალურ თემებზე. სადაც სასულიერო პირები და მეცნიერები ერთობლივად განიხილავენ ჩვენი ქვეყნსათვის საჭირბოროტო, პრობლემატურ საკითხებს. საპატრიარქოში ფუნქციონირებს ახალგაზრდული ორგანიზაცია „ძლევაი“, ჩამოყალიბდა საქველმოქმედო ფონდი „ლაზარე“, რომელიც სოციალურად დაუცველ ფენებს უწევს დახმარებას, დაარსდა მოხუცებულთა თავშესაფარი, მოწყალების სახლი. კათოლიკოს-პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით, გაიხსნა ობოლ ბავშვთა სახლები ძეგვში, ბედიანში და ზესტაფონში, სადაც მონასტრები მფარველობენ მზუნველობას მოკლებულ ყმაწვილებს.

უწმიდესმა და უნეტარესმა ილია II მოინახულა საუკუნეთა მანძილზე სამშობლოს მოწყვეტილი ფერეიდნელი ქართველები. აღსანიშნავია, რომ ისტორიული ძნელბედობის გამო საქართველოს სხვა პირველიერარქებს მანამდე ამგვარი შესაძლებლობა არ ჰქონიათ. პატრიარქ ილია II ასევე აქტიური ურთიერთობა აქვს თურქეთში, საინგილოსა და მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში მცხოვრებ ქართველებთან.


კათოლიკოს-პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით, საქართველოში გაიხსნა ეკლესიები და მონასტრები, აშენდა ახალი ტაძრები. ცნობისათვის: 25 წლის წინ საქართველოში მხოლოდ 48 მოქმედი ეკლესია იყო, დღეს მათი რიცხვი 800-მდეა. 25 წლის წინ 40-მდე სასულიერო პირი გვყავდა, დღეს 1000-მდეა. საქართველოს ეპარქიათა რიცხვი 30-მდე გაიზარდა. აღსდგა ტაო-კლარჯეთის ისტორიული ეპარქია და დაარსდა ახალი - დასავლეთ ევროპის მიტროპოლია.

კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II დაჯილდოებულია მსოფლიოს საპატრიარქოს, იერუსალიმის, ალექსანდრიის, რუსეთის, ბულგარეთის, სერბეთის და თითქმის ყველა მართლმადიდებელი ეკლესიის უმაღლესი ჯილდოთი. ნიუ-იორკის სასულიერო აკადემიამ კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II ღვთისმეტყველების დოქტორის წოდება მიანიჭა. ასეთივე ხარისხი მიანიჭა 1997 წელს მას კრეტის მეცნიერებათა აკადემიამ. იგი არჩეულია მოსკოვის ინფორმატიზაციის აკადემიის წევრად, 2002 წელს თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტმა და თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტმა და თბილისის სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის სახელმწიფო პედაგოგიურმა უნივერისტეტმა საპატიო დოქტორისა და პროფესორის წოდება მიანიჭეს.

ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მოვლენა საქართველოს ისტორიაში კათოლიკოს-პატრიარქის ილია II მოღვაწეობას უკავშირდება. 2002 წლის 14 ოქტომბერს სვეტიცხოვლის საპატრიარქო ტაძარში სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის დაიდო საკონსტიტუციო შეთანხმება, რითაც აღდგა ისტორიული სამართლიანობა და განისაზღვრა ეკლესიის ადგილი ჩვენი ქვეყნის ცხოვრებაში.

სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის, უწმიდესისა და უნეტარესის ილია II ლოცვა-კურთხევითა და ღვაწლით თბილისში აშენდა წმიდა სამების სახელობის საკათედრო ტაძარი, როგორც ქართველი ერის ღვთისაგან სინანულით მოქცევის სიმბოლო.